Theo quan điểm dân gian “có kiêng có lành”. Để bắt đầu một năm mới với nhiều điều may mắn và vui vẻ nên từ xưa tới nay mỗi vùng miền đều có phong tục và sự kiêng kỵ khác nhau.Ngày Tết Nguyên Đán đã tới gần, mọi người đều đang tấp nập chuẩn bị cho cái Tết sum vầy. Ai cũng mong đợi mọi sự khó khăn, kém may mắn trong năm nay mau kết thúc và một năm mới đầy may mắn sẽ tới. Năm Quý Mùi trọn vẹn và vui vẻ khi bạn biết rõ nên tránh làm điều gì. Và bạn cũng nên chú ý, mỗi vùng đều có sự kiêng kỵ khác nhau. Cùng xem cách né “vận xấu” nhờ kiêng kỵ đúng cách trong dịp Tết này như thế nào dưới đây.
1. Kiêng kỵ trong ngày Tết miền Bắc
Miền Bắc có nền văn hóa cổ truyền lâu đời. Những tập tục và kiêng kỵ trong ngày đầu năm mới rất nhiều. Dù vậy, nhịp sống hiện đại cũng khiến nhiều phong tục mất đi nhưng những ý nghĩa trong việc kiêng kỵ của ngày Tết vẫn còn vẹn nguyên giá trị nhân văn.
– Kiêng quét nhà: Trong 3 ngày Tết, nhất định không được quét nhà. Bởi lẽ, nếu quét nhà cũng đồng nghĩa với việc quét hết vận đổ đi. Vì thế, dịp cuối năm là thời điểm các gia đình người Bắc quét dọn nhà cửa, vườn tược kỹ càng. Công việc này được tiến hành trước tết và kết thúc trước chiều 30 Tết. Trong 3 ngày Tết nếu quét nhà thì nhất định chỉ được quét rác để lại góc nhà chứ không được hót rác đổ đi.
– Kiêng không treo tranh có ý nghĩa xui xẻo: Mọi người đều tránh treo những bức tranh có nội dung kém may măn như đánh ghen, kiện tụng…và tìm mua những bức tranh mang ý nghĩa tài lộc như lợn, gà, cậu bé…
– Kiêng cho lửa vào mùng 1 Tết: Ngày mùng 1 Tết người ta tuyệt đối kiêng kỵ việc đi xin lửa hoặc người khác đến xin lửa nhà mình. Bởi trong văn hóa dân gian, lửa tượng trưng cho điềm tốt, điều may mắn, vận đỏ. Vì thế đem điềm tốt đi cho người khác trong ngay mùng 1 Tết thì cả năm trong nhà sẽ gặp những điều không may, làm ăn thua lỗ, ra đường gặp tai bay vạ gió.
– Kiêng cho nước đầu năm: Nước được ví như nguồn tài lộc, dân gian đã có câu chúc “tiền vào như nước” vì thế ngày đầu năm mà đem nước đi cho thì coi như mất lộc.
– Kiêng người “nặng vía” xông nhà đầu năm: người Việt rất coi trọng việc xông nhà. Người xông nhà ngoài việc phải có tuổi hợp với gia chủ mà còn phải là người có chức tước hoặc thường ngày hay gặp may mắn vì mọi người quan niệm rằng người xông nhà sẽ đem tới điềm may cho cả 1 năm. Cũng chính vì lý do đó mà chủ nhà thường kiêng những người nặng vía hoặc kỵ tuổi đến xông nhà đầu năm. Người có tang cũng không nên đến xông đất nhà người khác để tránh xui xẻo.
– Tránh nói giông: ngày đầu năm, cần phải hết sức tránh nói tới những ngôn ngũ, hành động có thể đêm lại điều không may như nói xui: chết rồi, tiêu rồi. Hết sức tránh cãi cọ, nói những điều không hay.
– Kiêng làm vỡ bát, đĩa:Bát, đĩa là những vật tượng trưng cho gia đình vì thế trong 3 ngày Tết cần tuyệt đối tránh không làm vỡ bát đĩa, ấm chén để tránh những điều không vui xảy ra với gia đình trong năm mới.
– Kỵ mai táng: Ngày Tết Nguyên Đán là ngày mở đầu cho cả năm. Trong năm đó mọi việc có hanh thông may mắn hay không đều nhờ vào vận đỏ đầu năm, nên những ngày này có ý nghĩa rất thiêng liêng. Những gia đình có tang thường sẽ cất khăn tang trong 3 ngày Tết, tránh đi chúc tết nhà người khác
2. Kiêng kỵ trong ngày Tết của Miền Trung
Miền Trung lại có những điều kiêng kỵ khá khác với miền bắc. Ngoài một số điều kiêng kỵ chung trong văn hóa người Kinh. Thì miền Trung có thêm một số điều cần tránh cho dịp năm mới như:
– Kiêng ăn một số món: Người dân miền Trung kiêng ăn trứng vịt lộn, thịt vịt trong ngày Tết và những tháng đầu tiên của năm mới. Họ cho rằng ăn thịt vịt sẽ gặp vận xui. Thậm chí môt số vùng còn không ăn tôm vì sợ đi giật lùi như tôm. Và nếu ăn món này trong dịp tết thì công việc sang năm sẽ đi bị thụt lùi chứ chẳng thế tiến tới được.
– Kiêng mua quần áo màu trắng: người miền Trung tuyệt đối không mua quần áo màu trắng, vải trắng trong suốt thắng Giêng âm lịch.
3. Kiêng kỵ trong ngày Tết của Miền Nam
Nam Bộ cũng có khá nhiều tập tục kiêng cữ trong ngày đầu năm mới.
– Ở một số vùng quê Nam Bộ có tục kiêng không để cối xây gạo trống trơn trong những ngày đầu năm. Bởi họ quan niệm điều này sẽ tượng trung cho việc thất bát, mất mùa vào năm tới. Chính vì vậy, người ta thường đổ một ít lúa vào cối xay, ngầm ngụ ý cầu mong cho năm mới sẽ được lúa gạo đầy nhà.
– Trong ngày Tết, cứ có ai đến nhà bất kể giờ giấc gia chủ cũng dọn cỗ, mời rượu, ăn bánh. Khách khứa dù trong hoàn cảnh nào cũng không được từ chối bữa ăn, nhất định phải nhấm nháp chút ít để gia chủ vui lòng.
– Dù có đi đâu xa thì cũng phải về nhà trước giờ giao thừa, nếu ai không về kịp thì xem như cả năm sau người ấy phải chịu cảnh bôn ba vì công việc làm ăn.
– Sau khi quét dọn tinh tươm xong thì phải cất hết chổi đi. Bởi ngày Tết mà để mất chổi thì cũng đồng nghĩa với việc cả năm gia đình đó sẽ bị trộm vét sạch của.
Không biết từ bao giờ tục kiêng kỵ trong ngày đầu xuân xuất hiện nhưng tới nay các tục lệ này vẫn giữ vị trí quan trọng trong đời sống văn hóa tâm linh người Việt. Các thế hệ sau tiếp tục giữ gìn và thực hành như một phương thức tâm linh đề phòng những điều rủi ro, bất trắc đến với gia đình. Hiểu rõ ý nghĩa và những tập tục này sẽ giúp mọi người đón một năm mới với nhiều niềm vui và may mắn hơn.
T.T (Tổng hợp)
