Viết Letter of Refrence (LoR)
Số lượng của Letter of Refrence – thư giới thiệu thường phụ thuộc vào yêu cầu của học bổng, thường sẽ là 2 – 3. Các bạn nên xin một vài thư từ thầy cô, tức là liên quan đến trường đại học mà bạn đã tốt nghiệp, một thư từ sếp nơi bạn làm việc và một thư từ một dự án nào đó, không liên quan gì đến trường.
Vậy bạn nên xin LoR từ ai, đừng nghĩ là phải xin từ Tiến sĩ, Giáo sư… Bạn có thể xin từ thạc sĩ cũng không hề có vấn đề gì cả. Quan trọng nội dung của thư giới thiệu như thế nào. Rõ ràng là LoR là cái thể hiện bạn, những cá tính, năng lực một cách khách quan nên dù chỉ là thầy cô hướng dẫn thực tập bạn cũng tốt rồi. Bạn không nên chạy theo các thầy cô trưởng khoa bởi họ sẽ nhận xét rất chung chung về bạn và họ cũng không quá nhiệt tình nếu trường bạn apply học bổng có gọi điện hoặc email xác nhận lại.
Hãy nhớ rằng quan trọng nhất là nội dung của LoR. Độ dài thông thường của một LoR thường chỉ là một trang A4. Bạn không nên viết quá dài, viết dài, viết dai rồi thành viết dại. Bạn sẽ chỉ lại bịa ra những thành tích, những khả năng của mình, như thế rất thiếu thực tế. Mà thường nếu các thầy cô hoặc sếp có viết thì cũng chỉ ngắn thôi chứ không thể dài được.
Thường ở Việt Nam, bạn sẽ phải tự viết thư này nên bạn cũng không nên ngạc nhiên, chỉ cần người bạn nhờ ký tên, đóng dấu đồng ý là bạn nên vui mừng lắm rồi. Nội dung bạn nên viết về những chi tiết nhỏ và chân thực nhất như cách xử lý vấn để khi đi thực tập như thế nào, cách vượt qua stress như thế nào, kỹ năng viết lách, nghiên cứu, giao tiếp như thế nào. Như thế sẽ được đánh giá cao và rất thuyết phục. Nói chung là phải có dẫn chứng cụ thể, không nên chỉ nói suông. 1000 từ hay ý đẹp mà chả có ví dụ cụ thể thì LoR của bạn chả khác gì quyển từ điển về các từ đẹp trong tiếng Anh .
Khi viết nên chú ý một số điều sau:
– Chia đều ý ra các LoR, ai cũng thấy được tất cả về bạn thì họ chắc phải biết bạn 10 năm. LoR 1 bạn nói a b c d. LoR 2 thì a d e f g. Cái trùng giữa 2 LoR nên là cái nổi trội mà bạn muốn nhấn mạnh trong bộ hồ sơ của bạn. Trong SoP bạn có thể làm nổi bật thêm về điểm a d này nữa.
– Thống nhất và logic. Người ta sẽ không xem từng thứ rồi quên và coi sang cái khác, người ta xem tổng thể và đúc kết ra kết luận. Vì vậy, tất cả giấy tờ bạn phải có một sự thống nhất và logic, đừng có ở LoR thì viết là rất chăm hoạt động xã hội, cầu toàn, luôn cố hết sức để có kết quả tốt nhất, rồi trong CV lại không có cái hoạt động xã hội nào, trong SoP lại tao rất là thích take risk, ham cái mới, thích cái lạ.
– Be yourself. Tốt nhất bạn hãy là chính mình, dù bạn có viết về một ai khác, hay ho thế nào, tài giỏi thế nào, bạn cũng không thể trở thành họ, bạn không thể tự tin rằng đó là bạn. Người nước ngoài rất giỏi khi nhìn ra đâu là con người thật của bạn. Chỉ cần vài thông tin, trắc nghiệm nho nhỏ là họ đã biết những điều bạn viết là thật hay giả rồi. Kỹ năng bán hàng là khiến người mua cảm thấy mình đang mua đồ xịn, dù nó có là đồ giả thì cũng phải “mông má” một cách thật tinh tế và toàn diện.
– Về vấn đề LoR chung chung hay LoR cụ thể? Nếu điều kiện cho phép, tốt nhất là modify LoR theo hướng yêu cầu của học bổng và tên chương trình. Khá tốn công nhưng hiệu quả cao. Dù sao thì thư có tên người nhận rõ ràng (trường A, B, consortium A, B) thì phải hơn cái thư chung chung kiểu your prestige university.
Điều kiện cho phép ở đây là người cho bạn LoR support bạn (cho bạn chữ ký điện tử hoặc thân thiết đến mức khi nào bạn lên xin chữ ký cũng sẵn lòng hoặc bạn tính đủ các học bổng bạn định apply, đưa sẵn tên vào, làm chục cái LoR rồi đưa thày cô ký 1 thể. Một số học bổng lại có form riêng, sẽ gửi trực tiếp tới mail của người cho LoR, nếu bạn xin được của ai khóa trước để làm thì quá tốt, nếu không thì đành đợi và làm sau vậy.
Cách viết SoP – Statement of Purpose
– Số lượng: hãy viết 1 bản gốc và “chỉnh” thật nhiều bản sao, hãy chắc chắn rằng bạn có thể biến tấu (về độ dài, về nội dung etc) được SoP gốc cho phù hợp với chương trình
– Độ dài: 1 số học bổng nêu rõ số từ tối đa, vì vậy, nếu có yêu cầu thì đừng dại viết dài hơn hoặc viết quá ngắn. Bạn không nên quá tham khi viết SoP, chỉ nên chọn lọc những thông tin cơ bản và không có trong CV hoặc LoR mà thôi. Không thể có cách nào giúp bạn bê nguyên đời học sinh vào SoP được, cho nên, nếu không có giới hạn thì thông thường 1000 từ là đẹp.
– Biến tấu cái gì? Biến tấu như thế nào?
* Độ dài
* Tên trường, tên học bổng
Phần bạn nêu lý do chọn trường, chọn học bổng là phần bạn cần biến tấu, đương nhiên, vì mỗi trường sẽ có một cái tên khác nhau, tên học bổng khác nhau. Để có thể viết tốt phần này, bạn hãy làm 1 cái nghiên cứu nho nhỏ: lên web của trường tìm thông tin, tìm những điểm nổi bật mà trường đó tự hào là trường khác không có. Tìm các điểm chung giữa mình, công việc của minh, đề tài của mình, ước mơ mong muốn của mình và trường…
Tất nhiên bạn không cần thiết phải khen ngợi hết lời, chỉ cần khiến người đọc thấy rằng điều bạn nói xuất phát từ sự tìm hiểu kỹ càng của bạn chứ không phải chỉ là một đoạn văn mà ném vào bất kỳ một SoP nào cũng được. Người nước ngoài sẽ đánh giá cao bạn nếu bạn trân trọng nơi mà bạn có cơ hội học tập trong 1, 2 năm tới.
*Nội dung thì sao? Hãy nhớ rằng SoP là của BẠN, là bộ mặt, là trái tim, là tâm hồn của bạn, SoP mà không cho thấy con người bạn trong đó thì coi như thất bại rồi. Vì vậy, hãy làm cho bản thân mình ấn tượng ngay từ đoạn đầu tiên. Đừng tiêu phí cơ hội quảng bá bản thân bằng cách “My name is…, I come from…, I am writing this … to apply to…”. Đừng rập khuôn, người ta không cần biết bạn là ai, đến từ đâu. Điều người ta cần là bạn có thực sự xứng đáng với học bổng không. Vì vậy hãy sáng tạo và làm cái gì đó hay ho hơn!
Giống như đừng biến LoR thành cuốn từ điển lời hay ý đẹp, bạn cũng đừng biến SoP của bạn thành một cái CV thứ 2 hay là một bảng liệt kê quá trình phấn đấu và thành tích đạt được. Hãy nêu sở thích, tại sao bạn chọn ngành này, đừng có nói I like because I like. Thay vào đó là ví dụ chứng minh, câu truyện về cội nguồn của sở thích etc. Đừng nói tôi đã tham gia dự án A, B, C, hãy nói bạn gặp vấn đề gì ở đó, bạn cảm thấy thế nào, giải quyết ra làm sao, học được gì… Từ câu chuyện của bạn chắc chắn họ sẽ hiểu được bạn là ai!
Dĩ nhiên dối trá 1 cách nghệ thuật là chìa khóa của việc bán hàng. Bạn muốn ở lại làm việc, cứ nói bạn sẽ về nước và đóng góp cho tổ quốc, người ta sẽ càng đánh giá cao bạn hơn!
– Sửa chữa SoP. Vấn đề nhờ sửa chữa là vô cùng cần thiết vì người khác đọc sẽ phát hiện ra lỗi này lỗi kia, thiếu logic, sai ngữ pháp, sai chính tả, không thoát ý, đọc chả hiểu gì cả, hiểu sai ý ….Vì vậy bạn nên đưa người khác đọc và sửa.. TUY NHIÊN, đừng có biến bản thân thành đẽo cày giữa đường. Chị A bảo sửa a thành b, bạn sửa. Anh B bảo sửa a thành c, bạn lại sửa. Anh C bảo sửa c thành a…. bạn lại sửa . Hãy luôn nhớ là SoP của BẠN nhé, cái gì làm nên bản sắc thì cố mà giữ lấy, vd 1 đoạn bạn đặc biệt yêu thích, nói lên bản thân bạn chẳng hạn. Tiếp thu ý kiến của mọi người, xem xét và làm điều cần thiết. Các anh, chị đều đã apply học bổng thành công, đều đầy kinh nghiệm nhưng 1 người xa lạ không thể hiểu bạn bằng bạn được.
Cách viết Research proposal
(1 số chương trình đòi cái này, đặc biệt nếu bạn không chọn học course work mà là research-based)
– Yêu cầu: thường chỉ yêu cầu premilinary research proposal thôi, tức là chỉ 1, 2 trang chứ không cần thiết phải viết như một cái luận văn đầy đủ.
– Cấu trúc: có chỗ sẽ yêu cầu cụ thể, có chỗ không, mỗi ngành lại mỗi khác.
– Nội dung: liên quan đến ngành bạn học, không nên xa quá ngành của bạn.
– Giá trị sử dụng: cái này chỉ dùng cho việc apply, còn sau này khi bạn viết luận văn yên tâm là được đổi chủ đề thoải mái. Cái bạn apply lúc này chỉ là công cụ để người ta kiểm tra trình độ của mình thôi. Tuy nhiên trong một số trường hợp đã nói chuyện với giáo sư bên trường bạn học thì sau này bạn sẽ không được đổi. Tuy nhiên, trường hợp này cũng không nhiều.
Hy vọng những kinh nghiệm trên đây sẽ giúp các bạn dễ dàng hơn trong việc apply học bổng!
Hương Giang
Sưu tầm
Websosanh.vn – Website so sánh giá đầu tiên tại Việt Nam
