Trên thị trường xuất hiện vô vàn các thiết bị âm thanh từ micro, loa cho đến âm ly, đầu đĩa với tính năng vô cùng đa dạng, phong phú từ tầm trung cho đến cao cấp, đáp ứng không chỉ nhu cầu chơi nhạc mà còn làm thay đổi không gian giải trí theo phong cách riêng biệt nhất. Tuy nhiên, để xử lý tối ưu hiệu quả âm thanh cho gian phòng hát karaoke chuyên nghiệp vẫn còn là vấn đề nan giải với đa số người tiêu dùng cũng như một số nhà kinh doanh. Với bài viết này hy vọng có thể giúp ích ai đó trong vấn đề tinh chỉnh âm thanh đúng “chuẩn” và tự tin thể hiện tài năng mọi lúc mọi nơi.
Thiết kế kết cấu căn phòng hát karaoke
Điều đầu tiên mà hầu hết chuyên gia lắp đặt phòng hát karaoke lưu ý là “tỉ lệ vàng” để thiết kế căn phòng có chất lượng âm thanh đẹp: 1,618 : 1 : 1,618. Tỉ lệ dựa trên tỉ lệ giữa cao, rộng, dài của gian phòng, ảnh hưởng đến điều kiện thanh trường, cộng chấn phân bố đồng đều.
Hầu hết thiết kế gian phòng đều không thể đạt được tỉ lệ vàng này. Có những nơi bù đắp bằng hệ thống âm loa, hiệu quả biểu diễn hay ứng dụng những mẹo thiết kế khác có ảnh hưởng đến chất lượng âm thanh.
Trong căn phòng giải trí có thể âm thanh nghe không rõ nhưng việc xây sửa lại căn phòng rõ ràng không kinh tế và khá phức tạp. Vì thế, sự kết hợp thông minh giữa vật dụng trang trí có thể giải quyết khuếch tán âm thanh hiệu quả, vừa làm tăng độ “mơ mộng” cho gian phòng hát karaoke đồng thời vẫn đạt hiệu quả âm thanh tối ưu.
Một số phòng karaoke sử dụng đồ chơi như gấu bông, gối ôm hoặc thảm trang trí, trong phòng đặt nhiều cây cảnh, hoa cỏ tươi hoặc nhựa để cải thiện tối đa trường âm thanh. Ví dụ như ban đầu phòng karaoke có sàn lát đá, trần thạch cao kết cấu hình vòm. Biện pháp khắc phục là gia tăng các vật liệu trang trí có tác dụng giải quyết âm thanh trường xấu, ở trần nhà lắp đầy giá treo hoa, treo đầy các loại cành nho giả. Do đó, không gian phòng hát vừa trở nên ảo diệu, mang đầy tính thẩm mỹ vừa đảm bảo hiệu quả âm thanh phát ra.
Âm thanh phản xạ từ tường, sàn và trần nhà gây nhiễu chất âm
Âm thanh phản xạ không chính xác như âm thanh trực tiếp phát ra từ mặt trước loa do cách bố trí thông thường tại các gia đình hay quán karaoke. Loa thường để gần tường hoặc sát trần nhà nên âm thanh bị phản lại từ tường, sàn và trần.
Thêm nữa, khi âm thanh trực tiếp và âm thanh phản xạ kết hợp với nhau, sẽ tạo ra một mớ âm thanh hỗn độn khá khó chịu và nếu tinh ý người sử dụng có thể nhận ra dễ dàng. Điều đó làm giảm hiệu quả âm thanh từ thiết bị khuếch đại âm thanh, khiến mọi trải nghiệm không còn thú vị, hấp dẫn như mong đợi. Âm phản xạ đi tới tai nghe thường chậm trễ hơn âm trực tiếp, sinh ra hiện tượng lệch pha, khiến cho âm thanh bị méo mó.
Do đó, mỗi cặp loa nếu đặt ở vị trí khác nhau trong cùng một căn phòng có thể tạo ra hiệu ứng âm thanh khác nhau. Do đó, nếu muốn “cường hóa” âm thanh đúng điệu nên chọn vị trí đặt loa phù hợp với từng không gian nghe nhạc.
Tinh chỉnh hiệu quả âm bass để đem đến không gian giải trí ấn tượng
Tiếng bass của loa karaoke bị dày và nặng là một vấn đề nan giải mà nguyên nhân thường là do sự bất hợp lý về chế độ cộng hưởng của phòng, về vị trí và chất lượng của loa, hoặc độ hấp thu tiếng bass của phòng quá thấp. Thông thường, chúng ta có thể khắc phục bằng cách đơn giản mà hiệu quả là dịch chuyển loa, nhưng nếu làm vậy mà chưa cải thiện được tình hình thì nên lắp các tấm tiêu âm bass. Chúng sẽ hút các tần số thấp và biến các tần số này thành nhiệt truyền vào trong các chất liệu sợi ở bên trong các tấm tiêu này.
Ngay cả vị trí ngồi nghe cũng có liên quan đến độ dày và nặng của tiếng bass, vị trí ngồi gần hay xa loa đều có thể thấy rõ sự khác biệt. Tất cả các đồ vật có tính phản xạ âm thanh đứng gần loa đều có thể làm âm hình bị biến dạng, thiếu chiều sâu. Ít người biết rằng chính chiếc tivi với màn hình thủy tinh có tính phản xạ âm thanh mạnh đặt giữa hai loa lại là thủ phạm làm xấu âm thanh rất nhiều. Chính vì thế, các bạn nên dịch chuyển chiếc tivi này, cũng như các vật cản khác (ampli công suất, loa sub…) ra càng xa loa càng tốt.
Hiện tượng phản xạ trên không chỉ ảnh hưởng đến tính cân bằng của âm thanh mà còn làm mất độ chính xác của âm hình. Nhưng theo kinh nghiệm của những người có kinh nghiệm chơi âm thanh, nếu duy trì được mức phản xạ vừa phải thì lại làm tăng độ rộng mở của sân khấu. Song, nếu thái quá lại gợi cảm giác rõ rệt về khoảng cách giữa các loa, xóa nhòa ranh giới giữa các âm hình và khiến cho sân khấu âm thanh thiếu tập trung và chính xác.
Chúng ta sẽ tìm hiểu thêm một số lưu ý để xử lý âm thanh phòng karaoke hiệu quả ở phần 2 của bài viết này.
