1. Ưu điểm của cách gói bánh chưng bằng lá dong
Cách gói bánh chưng bằng lá dong trên thực tế có nhiều ưu điểm hơn cách gói bánh chưng bằng lá chuối nên được mọi người ưa chuộng, đặc biệt là vào dịp Tết. So với cách gói bằng lá chuối thì gói bánh chưng bằng lá dong sẽ cho màu sắc bánh thành phẩm xanh tươi, bắt mắt hơn và có những hương vị riêng biệt – vị chát nhẹ của lá dong. Khi thưởng thức từng miếng sẽ cảm nhận rõ được sự hòa quyện tinh tế của vị ngọt dịu từ đậu xanh, vị bùi ngậy từ thịt mỡ, vị thanh mát của lá dong nên ăn thấy rất ngon, đặc biệt ngon hơn khi ăn cùng dưa món, củ kiệu.
2. Chuẩn bị nguyên liệu để gói bánh chưng bằng lá dong
Để có được bánh thành phẩm với vỏ ngoài dẻo mềm và phần nhân thơm ngon thì khâu chuẩn bị và lựa chọn nguyên liệu trong cách gói bánh chưng bằng lá dong cực kỳ quan trọng. Sau đây là cách chọn nguyên liệu ngon trong khâu chuẩn bị để gói bánh chưng mà bạn nên biết:
2.1. Chuẩn bị lá dong
Bánh chưng lá dong thì tất nhiên phải có lá dong. Lá dong không được quá non hoặc quá già, không được quá rộng nhưng phải có bản to và màu sắc tươi xanh. Khi mua bạn nên kiểm tra kỹ phần bên ngoài để đảm bảo lá không bị rách, bị héo và có độ dẻo dai nhất định mới dễ gói.
2.2. Chuẩn bị dây lạt
Dây lạt để cố định và tạo hình bánh, cần chọn loại lạt giang mỏng, mềm và dẻo dai. Bạn cũng có thể tính toán theo tỷ lệ 1 bánh dùng từ 2 đến 8 chiếc lạt tùy thuộc vào việc bạn muốn buộc thành hình chữ thập (2 lạt ngang dọc) hay hình vuông caro (từ 4 – 8 lạt).
2.3. Chuẩn bị gạo nếp
Để bánh chưng dẻo mềm, thơm ngon thì khâu chọn gạo nếp rất quan trọng. Bạn nên chuẩn bị loại nếp có hạt đều, mẩy và ngon nhất là nếp cái hoa vàng. Sau khi đã chọn được nếp, tiến hành ngâm với nước trong khoảng 8 tiếng đồng hồ rồi lấy ra đãi sạn và để cho ráo nước.
2.4. Chuẩn bị đậu xanh và thịt ba chỉ
Trong cách gói bánh chưng bằng lá dong thì phần nhân cũng quan trọng không kém vỏ ngoài. Theo đó, phần nhân là sự kết hợp của 2 nguyên liệu chính: đậu xanh và thịt ba chỉ cùng các gia vị truyền thống khác.
- Đối với đậu xanh bạn nên chọn loại đậu xanh tiêu hạt nhỏ, ruột vàng thì sẽ thơm hơn. Đậu sau khi đã xay vỡ thì ngâm với nước trong 1-2 tiếng đồng hồ rồi đãi sạch vỏ xanh, đồ chín và đánh tơi, bạn có thể nắm luôn thành từng nắm hình tròn theo định lượng để tiện cho khâu gói bánh sau.
- Đối với thịt ba chỉ để gói bánh chưng ngày Tết thì không nên mua loại thịt quá nạc, phải có cả mỡ thì mới ngậy và béo. Rửa sạch thịt rồi thái thành từng miếng vừa ăn dày khoảng 0,5cm rồi ướp với hạt tiêu khoảng 15 phút.
3. Cách gói bánh chưng bằng lá dong đơn giản chỉ 3 bước
Sau đây là hướng dẫn chi tiết cách gói bánh chưng bằng lá dong nhanh – ngon – đẹp chỉ 3 bước bạn có thể tham khảo:
3.1. Sơ chế và cắt lá dong
Lá dong mua về thì rửa sạch kỹ từng lá và từng mặt do trong các khe của sống lá khá bẩn, sau đó lau khô và để ráo ở rổ. Khi bắt đầu gói bánh, hãy tước bớt sống dày của lá để khi gói bánh chưng sẽ đẹp và dễ gói hơn nhưng lưu ý không tước quá sâu khiến lá bị tách làm đôi.
Đo kích thước của khuôn. Gấp đôi lá lại sao cho đường viền ở chính giữa và thẳng hàng rồi vuốt để tạo nếp rồi cắt theo kích thước khuôn vừa đo. Khi cắt nên cắt nhỏ hơn kích thước đó khoảng 0,3cm vì khi gói còn phải xếp nhiều lớp lá vào.
Mẹo nhỏ: Bạn có thể dùng chính sống lá cứng vừa loại bỏ ở trên để làm thước đo bằng cách cắt một đoạn theo độ dài đó rồi dùng đo luôn khi cắt hết số lá còn lại.
3.2. Gấp lá dong và cho vào khuôn gói bánh chưng
Mỗi chiếc bánh chưng cần khoảng 4 lá dong gồm cả lá trong và lá ngoài. Theo đó:
- Lá trong: Gấp đôi lá cho mặt bóng úp vào trong, gấp thành hình tam giác rồi dùng tay vuốt tạo nếp. Mở lá rộng ra, vừa mở vừa dùng tay trái cố định đầu lá bên trái, tay phải giữ cố định lá lên mặt phẳng. Tiếp đến dùng ngón tay cái của tay phải ấn ngược lại đường gấp tam giác vào trong đồng thời di chuyển tay trái cho lá đứng dậy thành 2 mặt phẳng vuông góc là được.
- Lá ngoài: đối với lá gói bên ngoài cũng gấp tương tự như trên nhưng hãy gấp 2 miếng lá nhỏ vào bên trong cho gọn gàng.
Sau khi đã gấp xong lá hãy đặt lá ngoài vào 2 góc đối diện của khuôn gói bánh, đan xen miếng lá nhỏ dưới đáy vào nhau. Tiếp đến là đặt 2 miếng lá trong vào 2 góc đối diện còn lại của khuôn rồi chèn thêm một ít lá ngọn cắt ra ban đầu ở những chỗ bị hở.
3.3. Gói bánh và hoàn thiện
Đặt dây lạt phía dưới khuôn bánh rồi cho lần lượt các nguyên liệu vào: 1 lớp nếp, đậu xanh, thịt ba chỉ (có thể cho thêm hành tùy thích) và cuối cùng là 1 lớp nếp nữa.
Ấn lần lượt 2 bên lá dong xuống, vuốt cho phẳng rồi tạo viền tam giác ở 2 đầu đối diện và gấp 2 đầu tam giác vào sát nhau. Rút khuôn khỏi bánh đồng thời dùng dây lạt buộc cố định trước rồi mới buộc tiếp các dây lạt còn lại theo ý thích để hoàn thiện.
4. Cách luộc và bảo quản bánh chưng lá dong
Sau khi đã học xong cách gói bánh chưng bằng lá dong thì trong quy trình làm bánh chưng ngày Tết vẫn còn một công đoạn cuối cùng là luộc bánh. Bạn cần chuẩn bị một cái nồi to và luộc bánh chưng bằng bếp củi trong nhiều giờ để có đúng hương vị ngày Tết và giúp bánh thơm ngon hơn. Xếp hết bánh vào nồi, đổ nước rồi luộc từ 8-10 tiếng. Bánh sau khi chín cần để ở nơi thoáng mát, nếu gia đình bạn gói bánh số lượng lớn thì nên để trong tủ lạnh, khi ăn chỉ cần hấp lại hoặc chiên rán tùy thích.
