Nguồn gốc và bản chất công nghệ lọc RO
Công nghệ lọc RO được phat minh và nghiên cứu từ những năm 50 của thế kỷ trước và phát triển hoàn thiện vào thập niên 70 sau đó. Đầu tiên nó nó được nghiên cứu và ứng dụng chủ yếu cho lĩnh vực hàng hải và vũ trụ của Mỹ. Được phát minh bởi nhà khoa học Oragin. Sau này công nghệ RO được ứng dụng rộng rãi vào trong đời sống và sản xuất, như sản xuất nước uống, cung cấp nước tinh khiết cho sản xuất thực phẩm, dược phẩm hay phòng thí nghiệm…
RO là từ viết tắt của Reverse Osmosis, nghĩa là lọc ngược. Nguyên lý hoạt động của công nghệ này ngược với dòng chảy tự nhiên. Trong hệ thống lọc nước tinh khiết,giải pháp không phải là pha loãng môi trường nước với muối khoáng mà là tách nước tinh khiết ra khỏi môi trường nước nhiễm muối khoáng hay các tạp chất ô nhiễm khác. Một giải pháp trong thiết bị lọc này là thẩm thấu nước ngay trong dòng chảy của chính nó, nước sạch sẽ bị tách ra khỏi môi trường nước nhiễm muối khoáng và đi xuyên vào trong màng lọc dưới tác dụng cưỡng chế áp lực cao. Thông qua quá trình xử lý này chúng ta đã có một nguồn nước tinh khiết từ chính trong nguốn nước nhiễm bẩn các tạp chất… và một thuật ngữ “thẩm thấu ngược” đã ra đời.
Hiện nay công nghệ lọc nước RO được ứng dụng khá phổ biến trong các hệ thống lọc từ hệ thống lọc nước gia đình cho đến dây chuyền lọc nước tinh khiết công nghiệp công suất lớn. Để loại bỏ 95-99% của tất cả các khoáng chất và hóa chất (chất rắn hòa tan trong nước)
Tùy theo chất lượng nước đầu vào, trước khi qua màng lọc RO, nước phải được xử lý, gọi là hệ thống xử lý thô, nhằm giảm thiểu khả năng tắc màng RO và bảo vệ tuổi thọ của màng. Tất cả kết hợp thành hệ thống lọc nước RO.Các lõi lọc nước cơ bản trong máy RO
Hiện nay, các máy lọc nước RO được trang bị nhiều loại lõi lọc nước khác nhau, song chủ yếu có những loại lõi với những chức năng chuyên biệt sau đây:
Lõi 1 – lõi sợi bông PPF (foam of Polypropylene): Lõi được cấu tạo bởi sợi bông xốp của nhựa polyproplen, sau đó được nén chặt lại, tạo ra các khe lọc khác nhau. Với máy gia đình, máy thường sử dụng lõi lọc với khe lọc 5micron.
Lõi sợi bông PPF
Chức năng: lõi chủ yếu có chức năng lọc các chất huyền phù, các dạng rỉ xét, bùn đất hay các vật chất lơ lửng trong nước, đồng thời cũng ngăn cản bớt các yếu tố vi sinh tràn vào bên trong hệ thống.
Thay thế: về bản chất, sợi PP này không bị hỏng, tuy nhiên, khi sử dụng lâu ngày, các chất ô nhiễm tích lũy, gây ra nguy cơ giữ các chất bẩn trong hệ thống, khó có thể làm sạch bằng phương pháp rửa. Các chuyên gia khuyến cáo không nên sử dụng lõi PPF quá 6 tháng.
Lõi 2 – lõi than hoạt tính dạng hạt (Granue Activated Carbon): Lõi được cấu tạo bởi một vỏ nhựa, chứa bên trong là than gáo dừa được hoạt hóa. Than hoạt tính có tính có cấu trúc xốp rỗng. Các vết rỗng – nứt vi mạch, đều có tính hấp thụ rất mạnh.
Lõi than hoạt tính.
Chức năng: Than hoạt tính có khả năng hấp thụ mạnh các loại chất nhờn, mùi và hữu cơ hòa tan, có tính “ưa nhờn ghét nước”. Than hoạt tính còn chứng tỏ được hiệu quả trong việc xử lý chất phóng xạ, asen và amoni.
Thay thế: việc rửa lõi than hoạt tính trên thực tế chỉ giúp làm sạch vỏ nhựa chứa than, gần như không có tác dụng làm tái tạo các lớp xốp rỗng. Thời gian thay thế đề xuất là không quá 10 tháng.
Lõi 3 – lõi than hoạt tính ép (CTO): để tăng hiệu quả hấp thụ tối đa của than hoạt tính, người ta nghiền than hoạt tính thành dạng bột nhỏ, sau đó ép thành khối, nhằm làm tăng diện tích bề mặt tiếp xúc với nước, do đó làm tăng hiệu quả xử lý. Lõi than ép thường có hiệu quả hơn so với lõi than dạng hạt.
Lõi than hoạt tính ép (CTO)
Chức năng: Than hoạt tính có khả năng hấp thụ mạnh các loại chất nhờn, mùi và hữu cơ hòa tan, có tính “ưa nhờn ghét nước”. Than hoạt tính còn chứng tỏ được hiệu quả trong việc xử lý chất phóng xạ, asen và amoni.
Thay thế: việc rửa lõi than hoạt tính trên thực tế chỉ giúp làm sạch vỏ nhựa chứa than, gần như không có tác dụng làm tái tạo các lớp xốp rỗng. Thời gian thay thế đề xuất là không quá 10 tháng.
Lõi 4 – lõi R/O (màng lọc R/O): màng R.O được cấu tạo bởi sợi tổng hợp polyamid, về bản chất, rất khó phân hủy trong tự nhiên.
Cấu tạo lõi lọc RO
Chức năng: Với khe lọc siêu nhỏ 0.0001micron, nhỏ hơn hàng trăm lần vi khuẩn, màng R.O đem lại sự an toàn triệt để về vi sinh. Về hóa lý, loại màng R.O gia dụng được thiết kế để loại bỏ đến 90% các loại kim loại nặng trong nước đem lại nguồn nước tuyệt đối an toàn và khỏe mạnh. (màng R.O chuyên dụng trong công nghệ sản xuất chip điện tử có thể loại bỏ ion kim loại tới 99.9%).
Nếu sử dụng nước giếng khoan, hoặc nguồn nước nông, để màng R.O gia đình được sử dụng lâu dài, chúng ta lên lắp thêm các cột lọc thô trước hệ thống, nhằm làm giảm các chất cặn lắng, có thể bịt vào không gian bên trong màng R.O, làm giảm công suất lọc.
Dù nguồn nước nhà bạn ô nhiễm tới đâu, thì R.O là công nghệ tốt nhất mà bạn có thể có được.
Thay thế – bảo dưỡng: Màng R.O lên được rửa bề mặt (với van xả tay) khoảng 1 tháng 1 lần. Thông thường, sau khoảng 24 tháng sử dụng, màng R.O bắt đầu giảm công suất lọc. Nếu thay lõi lọc thô đúng kỳ hạn, tuổi thọ trung bình của R.O là ~3năm. Đối với một số nguồn nước tốt, có thể sử dụng đến 5 năm.
Lõi 5 – Than hoạt tính T33 (còn gọi là lõi carbon tăng cường): Đây là lõi với than hoạt tính chất lượng cao nhất, nhằm bảo đảm tối đa chất lượng nước đầu ra, góp phần nâng PH, và tạo cảm giác trong mát khi uống.
Lõi than hoạt tính T33
Thay thế: mặc dù được sử dụng ở phần nước đã tinh khiết, các chuyên gia khuyến cáo không nên dùng lõi T33 quá 1 năm.
Đây là 5 loại lõi chính có nhiệm vụ làm sạch nước. Những lõi khác lắp thêm vào hoàn toàn không có tác dụng lọc sạch thêm nước mà chỉ là những lõi bổ sung.
Các loại lõi chức năng bổ sung khác
Lõi Nano bạc: Theo lý thuyết, nano bạc có tác dụng diệt khuẩn, nhưng trên thực nghiệm khoa học, việc diệt khuẩn chỉ có tác dụng khi toàn bộ nước được tiếp xúc với bề mặt của bạc, và thời gian là trên 6 phút. Trên thị trường, các lõi nano bạc chỉ có tổng diện tích tiếp xúc với nước là ~2cm2 (trong khi lưu lượng 10L/h), thời gian tiếp xúc là nhỏ hơn 0.3 giây.
Ngược lại, việc dùng bạc nano khử trùng nước nếu dùng trong thời gian dài quá có thể làm cho nước nhiễm ion bạc, một trạng thái kim loại nặng có thể có hại cho cơ thể.
Lõi tạo nước điện giải (alkaline): Lõi này có chức năng nâng PH của nước lên cao.
Lõi lọc alkaline (hay còn gọi là lõi lọc tạo kiềm) có chức năng làm tăng độ PH cho nước (làm nước có tính kiềm).
Trên thực tế, các yếu tố gây bệnh dạ dày, hoặc bệnh gout, hay một số căn bệnh khác chủ yếu phát triển trong cơ thể ở môi trường “có tính axit” (có độ PH thấp), do đó người ta đưa thêm lõi tạo kiềm vào máy lọc nước để làm tăng độ PH của nước nhằm làm MẤT đi môi trường cho bệnh tật phát triển trong cơ thể.
Tác dụng của lõi tạo kiềm (nước alkaline) đã được nhiều nhà khoa học và bác sỹ độc lập kiểm chứng thực tế trên nhiều thực nghiệm, và đã chứng minh được khả năng trung hòa axit trong dạ dày, làm giảm triệu chứng bệnh đau dạ dày, giảm axit uric (bệnh gout), làm chậm lại quá trình phát triển của tế bào ung thư, cũng như giúp đẩy lùi quá trình lão hóa, oxy hóa tại các tế bào.
Thay thế: lõi tạo kiềm thường có tác dụng trong khoảng 12 tháng
Lõi tạo khoáng: lõi chứa các hạt gốm sinh học tự nhiên, chứa một lượng nhỏ các nguyên tố vi lượng Magie, Natri, Canxi, và một số loại khoáng chất thiên nhiên…
Thay thế: lõi tạo khoáng có tác dụng trong khoảng 24 tháng.
Lõi hồng ngoại – oxy: Về lý thuyết, lõi sử dụng các hạt sứ có khả năng bức xạ viễn hồng ngoại thấp, hiệu quả của cường độ bức xạ hồng ngoại của lõi này bằng vài phần nghìn so với nước được đun đến nhiệt độ 50oC. Hiệu quả khuếch tán phân tử nước bằng vài phần nghìn so với nước đun đến nhiệt độ 50oC.
Lời khuyên dành cho người mua máy lọc ROCó một kinh nghiệm thực tế đó là, để có một máy R.O bền bỉ và chất lượng nước luôn tuyệt hảo, thì hệ thống lọc thô PPF càng dày càng tốt (trong trường hợp đủ áp nước), và giai đoạn lọc than hoạt tính càng nhiều càng tốt.
Nên nhớ, trong máy lọc nước RO, chỉ có 5 lõi lọc nước (như đã nói ở trên) có chức năng làm sạch nước, do đó việc lựa chọn một máy R.O gia dụng có quá nhiều cấp lọc (7, 8…) không làm cho nước sạch thêm, mà lại làm tăng chi phí đầu tư và chi phí thay lõi lọc sau này. Chính vì vậy, khi mua máy lọc nước, người dùng chỉ nên tập trung chú ý vào 5 lõi lọc nước chính và thông số của chúng, và không nên nghe lời quảng cáo về những lõi lọc nước khác nằm ngoài 5 lõi này.
