Những phương pháp nổi bật mà người Nhật đã dạy con như: Rèn luyện khả năng chịu đựng, dạy trẻ vượt bằng được mọi khó khăn, rèn tính tự lập ngay từ khi còn nhỏ; chính những phương pháp này đã đào tạo ra những con người tài năng để xây dựng nên một đất nước Nhật Bản phát triển vững mạnh như ngày nay. Và giờ, những người làm cha mẹ Việt đang dần áp dụng các phương pháp này để dạy con cái mình, thay thế cho những phương pháp dạy con truyền thống, và nó có tác dụng khá lớn đến một thế hệ trẻ của đất nước. Dưới đây sẽ là một vài phương pháp dạy con kiểu Nhật đang được áp dụng rộng rãi của cha mẹ Việt.
1. Rèn luyện khả năng chịu đựng và vượt bằng được mọi khó khăn
Với trẻ em Việt, vào những ngày thời tiết trở rét thì nhà trường đã xem xét đến việc cho học sinh nghỉ học hoặc nếu trường vẫn chưa xem xét cho nghỉ thì các bậc phụ huynh cũng tự động cho con nghỉ học để đảm bảo sức khỏe cho con, sợ con sẽ bệnh, sẽ không chịu được cái lạnh. Trong khi đó, dạo gần đây xuất hiện những hình ảnh trẻ em Nhật chỉ mặc quần đùi áo phông đi học dưới cái rét 5 độ C, hay sự xuất hiện của đoạn video về việc cha mẹ Nhật cho con nhỏ cởi trần chạy bộ dưới nhiệt độ 4 độ C.
Cách mà trường học và các bậc phụ huynh Nhật cho rằng, thời tiết giá lạnh như thế chính là cơ hội để con mình được rèn luyện sức khỏe và nâng cao sức đề kháng. Tại đây, các bé mầm non cũng đã phải tham gia các chương trình rèn luyện mùa đông, các bé sẽ chỉ mặc quần đùi, không mang áo và đi chân trần, vừa đi bộ hoặc chạy bộ vừa đọc khẩu hiệu thể hiện quyết tâm chống chọi với cái lạnh mùa đông. Với phương pháp rèn luyện được cho là khắc nghiệt như thế, cha mẹ Nhật tin rằng con họ sẽ trở nên khỏe mạnh, miễn nhiễm, có thể chống chọi được các loại bệnh thông thường và sau khi trải qua các thử thách đầu đời này, các con sẽ có sức đề kháng hơn hẳn những bạn đồng trang lứa từ các quốc gia khác.
Khi xem những hình ảnh này, phụ huynh Việt có lẽ sẽ cảm thấy xót xa, sẽ không cầm lòng được nếu những đứa trẻ đó là con của mình, nhưng thực sự đằng sau đó là cả một sự nể phục về cách mà người Nhật cho con mình rèn luyện sức chịu đựng và vượt qua bằng được mọi khó khăn dù là quá khắc nghiệt so với độ tuổi của chúng.
2. Rèn tính tự lập
Trẻ em Việt ngày nay dù đã là học sinh cấp 3 nhưng đa phần vẫn được cha mẹ đưa rước đi học, mọi sự chăm sóc, ăn uống đều được bố mẹ chuẩn bị rất kỹ càng. Vậy ta hãy nhìn lại việc người Nhật dạy con ngay từ nhỏ như thế nào để rèn luyện tính tự lập của chúng so với việc người Việt chúng ta bao bọc con của mình.
Cha mẹ Nhật để con ra ngoài xã hội từ rất sớm, thông qua việc làm hàng ngày là để trẻ tự đến trường một mình mà không cần sự đưa đón của bố mẹ. Một hình ảnh thường thấy ở Nhật là những đứa trẻ tầm 6 – 7 tuổi đi một mình trên các phương tiện giao thông công cộng, chúng tự tin ngồi một mình trên các chuyến xe, chuyến tàu, tự vác ba lô đầy ắp sách vở trên lưng mà không cần sự hỗ trợ của người lớn.
Kể cả khi đi học hay ở nhà, cha mẹ Nhật đều khuyến khích con mình tự làm những công việc cá nhân của chúng như tự mình mặc quần áo, mang giày, xách đồ. Khi đến lớp bé phải tự tháo giày và thay dép đi trong nhà. Khi có giờ học thể dục, bé cũng phải tự thay quần áo và thay giày,… Vì đã được rèn luyện tính tự lập trong tất cả mọi hoạt động nên việc trẻ tự đi học cũng không có gì đáng ngạc nhiên ở đất nước này.
Trong các bữa trưa tại trường học, mỗi ngày ở lớp sẽ chọn ra một nhóm học sinh để phục vụ bữa trưa cho các bạn trong lớp bao gồm cả công việc dọn dẹp sau khi kết thúc bữa ăn. Trẻ sẽ được thay phiên nhau phục vụ những bữa trưa, tập vệ sinh, tự phục vụ bữa trưa của mình. Trẻ được dạy rằng việc đi lấy đồ ăn và phân phối cho các bạn là điều đáng tự hào, sẽ giúp bé chứng tỏ mình là người có trách nhiệm và có thể tin cậy được, qua đó các bé sẽ biết cách nhờ cậy lẫn nhau mà không hề sợ sệt. Và khi đó, chúng tự thấy an tâm khi biết rằng chúng có thể được bất cứ ai giúp đỡ mình trong trường hợp khẩn cấp.
Ngay từ đầu, phụ huynh Nhật đã luôn xác định rằng việc không bao bọc, để con tự lập ngay từ lúc nhỏ sẽ mang lại những điều tốt đẹp cho con sau này.
3. Đề cao tính kỷ luật
Kỷ luật là một trong những đức tính được người Nhật đề cao cả trong cuộc sống lẫn công việc, vì thế nên việc rèn luyện tính kỷ luật cho con ngay từ thuở bé là điều cần thiết mà các bậc phụ huynh luôn đề cao.
Người Nhật rèn luyện tính kỷ luật cho con ngay cả trong các bữa ăn hàng ngày. Việc này thể hiện rõ qua cách mà trẻ ăn uống và ứng xử với thức ăn của chúng.
Với người Việt thì trẻ con có thể bày bừa thức ăn, cha mẹ là người có trách nhiệm chuẩn bị đồ ăn cho con cũng như dọn dẹp sau khi trẻ ăn xong.
Tuy nhiên, ở Nhật thì không như vậy, không chỉ ở trường mà cả ở nhà, trẻ vẫn phải biết cách giúp đỡ cha mẹ chuẩn bị đồ ăn. Trong những buổi chuẩn bị thức ăn, mẹ Nhật sẽ khuyến khích con giúp đỡ mẹ với khả năng tối đa mà con làm được, việc này giúp trẻ biết quý trọng thức ăn, đồng thời khiến bé thấy việc ăn uống và nấu nướng là một hoạt động rất thú vị. Ngoài ra, việc ăn uống trong các bữa ăn phải lịch sự, không bày bừa và trẻ phải tự mình dọn dẹp ngay sau khi ăn. Song song đó, thói quen nói cảm ơn trước và sau khi ăn xong, đó vừa là phép lịch sự trên bàn ăn, vừa là cách mẹ Nhật dạy con lòng biết ơn.
Phương pháp dạy con kiểu Nhật sẽ rất hữu ích với cha mẹ Việt nếu biết cách áp dụng và đặc biệt bạn phải có một tinh thần “thép” để không phải mềm lòng trước những “mè nheo” của trẻ.
